«مسجدی که صدای بچهها در آن نباشد، عقبهای ندارد.» محمد صفار که مسئول فرهنگی و فرمانده پایگاه بسیج شهید «محمد منتظری» مسجد ابوالفضلعباس (ع) معروف به «عباسی» در هویزه ۴ است، صحبتش را با گفتن این جمله آغاز میکند.
او معتقد است که برپایی برنامههای مختلف در مسجد و جذب نوجوانان و جوانان در این روزهای گرم و کشدار تابستان، بهترین فرصت برای موضوع تربیت و آموزش است؛ چه بهتر که کلاسهای اوقات فراغت طبق خواست بچهها شکل بگیرد تا ارتباطشان با مسجد محکمتر شود.
مسجد عباسی طبق سنت هرسالهاش برای پرکردن اوقات فراغت بچههای محله، برنامههای مختلفی دارد. صفار و نوجوانان محله که در این برنامهها شرکت کردهاند، از این کلاسها میگویند.
صفار از برگزاری کلاسهای تابستانی یک هدف بزرگ دارد و آن هم تربیت نسل نوجوان و جوان است. او دراینباره بیان میکند: در فصل تابستان، بهدلیل اینکه نوجوانها و جوانها زمان آزاد بیشتری دارند، تربیت دینی بر این دو قشر متمرکز میشود.
تربیت آنها، تربیت یک نسل و جامعه است؛ زیرا آیندهساز هستند. ضمن اینکه تربیتپذیریشان در این سن راحتتر است. برخلاف بسیاری از مساجد که آمدن کودکان و سروصدای آنها را مزاحم فعالیتهایشان میدانند، آنها بر حضور بیشتر کودکان تأکید میکنند؛ زیرا معتقدند اگر بچهها نباشند، کار مسجد هم رونقی ندارد.
برای اینکه بچههای محله جذب مسجد و فعالیتهایش شوند، صفار یک مسابقه با چندین بخش جذاب برگزار کرد. مسابقه با استقبال خوب بچهها روبهرو شد و بیشاز هشتادنفر برای حضور در این مسابقهها ثبتنام کردند. او دراینباره توضیح میدهد: مسابقه برای دو مقطع دوره دوم دبستان و دوره اول متوسطه برگزار شد.
شرکتکنندگان در رشتههای پنالتی، کتابخوانی، تفنگ بادی، برج هیجان، روبیک، مچاندازی، دوومیدانی و دوچرخهسواری با هم به رقابت پرداختند. در پایان هر بخش از مسابقه به نفرات اول تا سوم هر رده جوایزی اهدا شد.
مسئول پایگاه فرهنگی شهیدمنتظری، کلاسهای متنوعی برای تابستان بچههای محله در نظر گرفته که حضور در این کلاسها رایگان است. ازجمله آنها میتوان به فوتبال، فوتسال، استخر، قرآن در سه سطح، فتوشاپ، برنامهنویسی، الکترونیک، تصویربرداری، گرافیک، کلاسهای تقویتی و... اشاره کرد.
اما استفاده رایگان از کلاسها شرط دارد. دراینباره توضیح میدهد: امسال باشگاه «رویش» را راهاندازی کردهایم تا بچهها در آن جمع شوند و از کلاسها استفاده کنند. از شرطهای ورود به این باشگاه، نمازخواندن در مسجدو مسئولیتپذیری در کارها است. ازآنجاکه بحث تربیتی برای صفار و همکاران مسجدیاش بسیار مهم است، یکی از امتیازهای باشگاه رویش را به دوستیهای بچهها با گروه همسال خودشان اختصاص دادهاند.
هرکدام از این شرطها و بخشها امتیاز دارد و بچهها با بالابردن امتیازشان، میتوانند به پله بعدی ارتقا پیدا کنند. صفار میگوید در تلاش هستند در محله با اصناف خدماتی مانند آرایشگاه ارتباط بگیرند تا بچهها بتوانند از خدمات این اصناف با تخفیف استفاده کنند.
صفار معتقد است در فعالیتهای فرهنگیتربیتی بیحسابوکتاب کارکردن نتیجه ندارد و اگر هم نتیجه داشته باشد، موقت است. هدف بهطور حتم باید تعریف شود.
او میگوید: بچههای ما درخلال همین کلاسها آموزش میبینند که چطور در کارها مشارکت داشته باشند و مسئولیت قبول کنند. در مناسبتهای مذهبی، بچهها محور اصلی کار هستند. به نظرم مسجدی که صدای بچهها در آن نباشد، عقبهای ندارد؛ یعنی نسل آینده مسجدی هم در کار نیست.
محمدحسین زنگنه چهاردهسال دارد و از سه سال قبل با مسجد و کلاسهای مختلفش آشنا شده است. تا قبل از آن، به قول خودش تابستانش بدون برنامه و با بازی در کوچه میگذشته است. او که بههمراه خانوادهاش تازه به محله آمده بودند با بچههای کوچه دوست شدهبود. میگوید: بچههایی که در محله با آنها آشنا شدم، مسجدی بودند و به کلاس میرفتند. این آشنایی سبب شد مانند آنها در کلاسها حضور پیدا کنم.
محمدحسین از کلاسهای امسال بیشتر ابراز رضایت میکند و آن هم بهدلیل سطحبندی بچههاست. او توضیح میدهد: سالهای قبل، همه بچهها با هر سطح اطلاعات درکنار هم مینشستند.
کسری رئیسالساداتی چهاردهساله هم یک سال است که به مسجد عباسی میآید. او ابتدا با جلسههای قرآن آشنا و از آن طریق پایش به مسجد باز شد. کسری یکی از تأثیرهای مهم مسجد را اجتماعیشدنش میداند و دراینباره میگوید: تا قبل از حضور در کلاسهای قرآن زیاد اجتماعی نبودم. تابستانهای گذشته هم بههمیندلیل بیشتر در خانه میماندم و خودم را با بازی رایانهای سرگرم میکردم، اما فضای مسجد به گونهای بود که روابطم بیشتر شد.
کسری با هیجان درباره تجربه حضور در اردوی یکروزونیمه باغ بیلدر تعریف میکند: تجربه تفریح و مسابقه گروهی بسیار هیجانانگیز بود. شب در زمینهای اطراف پیادهروی کردیم و بعد از آن روضهای شنیدیم و دوباره به محل استقرارمان بازگشتیم. در این رفتوبرگشت، نکات آموزشی درباره حضور در مکانهای باز، گفته شد. مسابقهها هم هیجان خاص خودش را داشت.
حسام قربانی دوسال است که ازطریق کلاسهای تقویتی با فعالیتهای مسجد آشنا شده است. حالا که تابستان شده، حدود پنجساعت از وقتش را در مسجد میگذراند. او توانسته است مربی ارزیابی دوره دوم ابتدایی در مسابقه قهرمان قهرمانان شود.
حسام میگوید: یکی از تفاوتهای این مسجد و برنامههایش این است که به بچهها مسئولیتهای مختلفی میدهد. مسئولیت گرفتن هم انگیزهای برای آمدن دوباره فرد به مسجد است.
او در صحبتهایش اشاره میکند که در سالهای قبل بیشتر پای بازیهای رایانهای مینشسته، اما حضور در مسجد و مسابقههای مختلف، بیشتر وقتش را پر کرده و حتی سبب شده است او برای اینکه آمادگی کافی داشته باشد، تحرک بیشتری داشته باشد. حسام ادامه میدهد: در سایر مساجد، کلاسها را بزرگترها انتخاب میکنند، اما اینجا بچهها هر کلاسی را که دوست داشته باشند، درخواست میدهند و مسئولان آن را برگزار میکنند.